ప్రపంచంలో మరే ప్రాంతానికి లేని ఎన్నో ప్రత్యేకతలు లడక్ సొంతం. జమ్మూకాశ్మీర్ రాష్ట్రంలోని ఈ ప్రాంతం.. ప్రపంచంలో ఎతైన పర్వతశ్రేణుల జాబితాలో ఉన్న హిమాలయాలు, కారకోరమ్ మధ్య విస్తరించివుంది. లడక్లోని అత్యంత సమస్యాత్మకమైన కార్గిల్ ప్రాంతం సముద్ర మట్టానికి తొమ్మిది వేల అడుగుల ఎత్తున ఉండగా, కారకోరమ్ సమీపాన ఉన్న సాసెర్ కంగ్రి ప్రాంతం 25 వేల అడుగుల ఎత్తులో ఉంది. హిమాలయాల నుంచి వచ్చే శీతలపవనాలతో సంవత్సరమంతా ఇక్కడి వాతావరణం చల్లగా ఉంటుంది.
జీవజలం...
చలికాలంలో పర్వతప్రాంతాలపై ఉన్న మంచు కరగడం ద్వారా వచ్చే నీరే లడక్ ప్రాంత ప్రజల వ్యవసాయానికి ప్రధాన జీవనాధారం. వర్షాలు కురిసినా అవి అననుకూల వర్షాలు కావడంతో అంతగా ఉపయోగం ఉండదు. కావున ఇక్కడి ప్రజలు వర్షాలకంటే.. ఎండలనే ఎక్కువ ఇష్టపడతారు. ఎందుకంటే ఎండ బాగా కాస్తే మంచు కరిగి నీరుగా మారి తమ పంటలకు అందుతుండడం వల్ల ఎండలు కాయాలని కోరుకుంటారు. ఇక్కడ ఏడాదిలో 300 రోజులు ఎండ కాస్తుంది. అయితే వేసవికాలంలో 27 డిగ్రీల సెల్సియస్ ఉండే ఉష్ణోగ్రత శీతాకాలంలో మైనస్ 20 డిగ్రీలకు పడిపోతుంది.
చూడాల్సిన ప్రదేశాలు...
సింధులోయ నాగరికత చిహ్నాలెన్నింటినో లడక్.. తనలో దాచుకున్నది. లడక్లోని లెహ్ ప్రాంతానికి ఎంతో చారిత్రక ప్రాధాన్యం ఉంది. 17వ శతాబ్దంలో సెంగె నంగ్యాల్ ఇక్కడ నిర్మించిన తొమ్మిదంతస్తుల రాజసౌధం ఇప్పటికీ చెక్కుచెదరకుండా ఉంది. ఇండస్కు కొన్ని కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ‘షె’ పట్టణంలో ఎన్నో రాజభవనాలు, పురాతన ఆలయాలు ఉన్నాయి. వీటిలో చాలా భవనాలను 1980లో పునర్నిర్మించారు. దీనికి సమీపంలోనే ఉన్న బాస్గో, టింగ్మోస్గాంగ్ ప్రాంతాలు 15వ శతాబ్దంలో ఓ వెలుగు వెలిగాయి. అప్పటి వైభవానికి చిహ్నంగా శిథిలావస్థలో ఉన్న కట్టడాలు, ఆలయాలు ఈ ప్రాంతంలో కనబడతాయి.
లడక్ ప్రాంతాన్ని గతంలో ఎందరో పాలించారు. వారిలో ఫియాంగ్, హెమిస్, చిబ్రా అనేవారు ప్రసిద్ధులు. బౌద్ధమతానికి ముందు వీరు పలు మతాలకు ప్రాణం పోసినట్టు ఆధారాలున్నాయి. లడక్ ప్రాంతంలో అనేక తెగలు కూడా చిరకాలం వర్థిల్లాయి. ఆ సమయంలో ఎన్నో దేవాలయాలను సైతం నిర్మించారు. ఇలాంటి వాటిలో అల్చి ప్రార్థనాస్థలం ఒకటి. ఐదు దేవాలయాల సమూహమిది. ఆలయాల లోపల అద్భుతమైన వర్ణ చిత్రాలు ఆశ్చర్యం గొలుపుతాయి. ఇవి 11, 12 శతాబ్దాలకాలం నాటివిగా చెబుతారు. ఈ ఆలయంలో జాదికాలు నిలిచిపోయి చాలా ఏళ్ళు అవుతున్నా, లికిర్ మత ప్రముఖులు కొందరు వీటిని ఇప్పటికీ సంరక్షిస్తుండడం విశేషం.
జీవజలం...
చలికాలంలో పర్వతప్రాంతాలపై ఉన్న మంచు కరగడం ద్వారా వచ్చే నీరే లడక్ ప్రాంత ప్రజల వ్యవసాయానికి ప్రధాన జీవనాధారం. వర్షాలు కురిసినా అవి అననుకూల వర్షాలు కావడంతో అంతగా ఉపయోగం ఉండదు. కావున ఇక్కడి ప్రజలు వర్షాలకంటే.. ఎండలనే ఎక్కువ ఇష్టపడతారు. ఎందుకంటే ఎండ బాగా కాస్తే మంచు కరిగి నీరుగా మారి తమ పంటలకు అందుతుండడం వల్ల ఎండలు కాయాలని కోరుకుంటారు. ఇక్కడ ఏడాదిలో 300 రోజులు ఎండ కాస్తుంది. అయితే వేసవికాలంలో 27 డిగ్రీల సెల్సియస్ ఉండే ఉష్ణోగ్రత శీతాకాలంలో మైనస్ 20 డిగ్రీలకు పడిపోతుంది.
చూడాల్సిన ప్రదేశాలు...
సింధులోయ నాగరికత చిహ్నాలెన్నింటినో లడక్.. తనలో దాచుకున్నది. లడక్లోని లెహ్ ప్రాంతానికి ఎంతో చారిత్రక ప్రాధాన్యం ఉంది. 17వ శతాబ్దంలో సెంగె నంగ్యాల్ ఇక్కడ నిర్మించిన తొమ్మిదంతస్తుల రాజసౌధం ఇప్పటికీ చెక్కుచెదరకుండా ఉంది. ఇండస్కు కొన్ని కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ‘షె’ పట్టణంలో ఎన్నో రాజభవనాలు, పురాతన ఆలయాలు ఉన్నాయి. వీటిలో చాలా భవనాలను 1980లో పునర్నిర్మించారు. దీనికి సమీపంలోనే ఉన్న బాస్గో, టింగ్మోస్గాంగ్ ప్రాంతాలు 15వ శతాబ్దంలో ఓ వెలుగు వెలిగాయి. అప్పటి వైభవానికి చిహ్నంగా శిథిలావస్థలో ఉన్న కట్టడాలు, ఆలయాలు ఈ ప్రాంతంలో కనబడతాయి.
లడక్ ప్రాంతాన్ని గతంలో ఎందరో పాలించారు. వారిలో ఫియాంగ్, హెమిస్, చిబ్రా అనేవారు ప్రసిద్ధులు. బౌద్ధమతానికి ముందు వీరు పలు మతాలకు ప్రాణం పోసినట్టు ఆధారాలున్నాయి. లడక్ ప్రాంతంలో అనేక తెగలు కూడా చిరకాలం వర్థిల్లాయి. ఆ సమయంలో ఎన్నో దేవాలయాలను సైతం నిర్మించారు. ఇలాంటి వాటిలో అల్చి ప్రార్థనాస్థలం ఒకటి. ఐదు దేవాలయాల సమూహమిది. ఆలయాల లోపల అద్భుతమైన వర్ణ చిత్రాలు ఆశ్చర్యం గొలుపుతాయి. ఇవి 11, 12 శతాబ్దాలకాలం నాటివిగా చెబుతారు. ఈ ఆలయంలో జాదికాలు నిలిచిపోయి చాలా ఏళ్ళు అవుతున్నా, లికిర్ మత ప్రముఖులు కొందరు వీటిని ఇప్పటికీ సంరక్షిస్తుండడం విశేషం.
కర్టసీ : సూర్య Daily
No comments:
Post a Comment