వికసించే పూలసోయగం... కాలింపాంగ్‌

ప్రకృతి అందాలకు... హిమాలయ పర్వత వీక్షణకు ఎంతో అనువైన ప్రదేశం కాలింపాంగ్‌. పశ్చిమ బెంగాల్‌ రాష్ట్రానికి పర్యాటక రాజధాని అయిన డార్జిలింగ్‌కు సమీపంలో ఉన్న ఈ పట్టణం డార్జిలింగ్‌ జిల్లాలోనే ఎంతో ప్రాధాన్యతను సంతరించుకున్న పట్టణం. కాలింపాంగ్‌ పేరు చెప్పగానే గుర్తుకు వచ్చేది ఇక్కడ అందంగా పరుచుకున్న పూలతోటలు. పూల వ్యాపారంలో ఈ నగరం ఎంతో ప్రాముఖ్యతను సంపాదించుకుంది. బ్రిటీష్‌కాలంలోనే విద్యాలయాల కేంద్రంగా భాసిల్లిన కాలింపాంగ్‌ నేడు అద్భుత పర్యాటక కేంద్రంగా ఉంది. అంతేకాదండోయ్‌... కాలింపాంగ్‌ ప్రపంచంలోనే పేరొందిన బౌద్ధ విహారాలకు కూడా పెట్టింది పేరు. ఇక్కడ ఉన్న బౌద్ధ విహారాల్లో ఎన్నో విశిష్ట బౌద్ధ గ్రంథాలు కూడా ఉన్నాయి. సైనో-ఇండియన్‌ యుద్ధానికి ముందు ఇది టిబెట్‌ - ఇండియాలకు మధ్య వ్యాపార మార్గంగా ఉపయోగపడిన అందాల నగరం కాలింపాంగ్‌ విశేషాలు ఈ వారం ‘విహారి’లో మీకోసం...

తీస్తా నది ఒక వైపు ఆ నదిని చూస్తున్నట్లు ఉన్న శిఖరం పై ఉన్న అద్భుత పర్యాటక నగరం కాలింపాంగ్‌. సమశీతోష్ణ వాతావర ణం, ప్రముఖ యాత్రా స్థలాలకు సమీపంలో ఉండటం, అంతేకా కుండా మరో ప్రముఖ పర్యాటక కేంద్రం డార్జీలింగ్‌కు దగ్గరలో ఉండటం మూలంగా కాలింపాంగ్‌ పశ్చిమ బెంగాల్‌ రాష్ట్రానికే కాక దేశ వ్యాప్తంగా పేరు ప్రఖ్యాతులు పొందిన పర్యాటక నగరంగా వెలుగొందుతోంది. ఇక్కడి ప్రజలు ఎక్కువగా తోట ల పెంపకం పై ఆధారపడి జీవిస్తుంటారు. అదే ఇప్పుడు ఈ ప్రాంతానికి పర్యాటక శోభను తీసుకొచ్చింది.

ఇక్కడి పూలతోటలు పర్యాటకులను ఆనందలోకాల్లో విహరింపజేస్తాయంటే అతిశయోక్తికాదు. కాలింపాంగ్‌ పూల మార్కెట్‌ వివిధ రకముల ఆర్చిడ్స్‌కు ప్రసిద్ధిగాంచింది. హిమాల యాలలో పెరిగే పూల గడ్డలు, దుంపలు మరియు భూగర్భ కాండముల ను ఎగుమతి చేసే నర్సరీలు కాలింపాంగ్‌ ఆర్ధిక వ్యవస్థకు దోహదం చేస్తున్నాయి. సాంప్రదాయ నేపాలీలకు, దేశవాళీ సాంప్రదాయ వర్గము లకు మరియు భారతదేశంలోని ఇతర ప్రాంతముల నుండి వలస వచ్చిన విదే శీయులకు నిలయమైన ఈ పట్టణం బౌద్ధ మత కేంద్రం కూడా. జంగ్‌ ధోక్‌ పల్రి ఫోడాంగ్‌ బౌద్ధ విహారం అరుదైన అనేక టిబెటన్‌ బౌద్ధ గ్రంధములను కలిగి ఉంది.

కాలింపాంగ్‌ పేరు వెనుక...
కాలింపాంగ్‌ పేరు వెనుక పెద్ద కథే దాగి ఉంది. కాలోన్‌ (రాజు యొక్క మంత్రులు), పాంగ్‌ (ఆవరణము) నుండి ఉత్పన్న మైనదే కాలింగ్‌ పాంగ్‌ టిబెటన్‌లో ‘రాజు గారి మంత్రుల యొక్క సమూహము (లేదా కూటమి)’ అని అర్ధం వచ్చే కాలింపాంగ్‌ పేరు పుట్టుక చాలా ఎక్కువగా అంగీకరించబ డేది. ఇది లెప్చా నుండి ‘మనం ఆటాడుకునే శిఖరములు’ అనే అనువాదం నుండి కూడా ఉత్పన్నమై ఉండవచ్చుననే ది మరో కథనం. ఎందుకంటే ఇక్కడ వేసవి ఆటల కొరకు ఆ ప్రాంతంలో నివసించే సాంప్రదాయ గిరిజనుల సమ్మేళనం జరుగు తుంది. ఆ పర్వత ప్రాంత ప్రజలు ఆ ప్రాంతమును కాలి బోంగ్‌ (నల్ల ని పార్శ్వ శిఖరములు) అని కూడా పిలుస్తారు.

‘ది అన్టోల్డ్‌ అండ్‌ అన్నౌన్‌ రియాలిటీ అబౌట్‌ ది లెప్చాస్‌’ రచయి త... తమ్సంగ్‌ ప్రకారం, ‘కాలింపాంగ్‌’ అనే పదం కలెన్పాంగ్‌ అనే పేరు నుండి వచ్చింది. లెప్చాలో దీని అర్ధం గుట్టల సమూహ ము. కాలగ మనంలో ఆ పేరు కాలీబాంగ్‌గా రూపాంతరం చెంది ఆ తరువాత కాలింపాంగ్‌గా స్థిరపడిపోయింద నేది తమ్సంగ్‌ వాదన. ఆ ప్రాంతంలో అపరిమి తంగా కనిపించే ఒక నార మొక్క ‘కౌలి మ్‌’ నుండి కూడా ఈ పేరు వచ్చిం దని ఇంకొక వాదన. ఎదెలా ఉన్నప్పటికీ కాలిం పాంగ్‌ దేశంలో ప్రముఖ పర్యాటక కేంద్రంగా వెలుగొందుతోంది.

శతాబ్దాల చరిత్ర...
పందొమ్మిదవ శతాబ్దం మధ్య వరకు, కాలింపాంగ్‌ చుట్టుపక్కల ప్రాంతాన్ని సిక్కిం, భూటాన్‌ రాజులు వారసత్వంగా పాలించారు. సిక్కిం రాజుల పాలన లో, ఆ ప్రాంతం దాలింగ్కోట్‌గా పేరుగాంచింది. 1706 లో, భూటాన్‌ రాజు ఈ పరగణాను సిక్కిం రాజుల నుండి గెలుచుకుని దాని పేరును కాలిం పాంగ్‌ గా మార్చాడు. తీస్తా లోయకు ఎదురుగా ఉన్న కాలింపాంగ్‌ పద్దెనిమిదవ శతాబ్దంలో ఒకప్పుడు భూటాన్‌ ప్రజల ప్రధాన స్థావరంగా ఉండేది. ఈ ప్రాంతంలో దేశవాళీ లెప్చా ప్రజ లు, వలస భుటి యా, లింబు తెగల ప్రజల జనసాంద్రత తక్కువగా ఉంది.

తరువాత 1780 లో, గూర్ఖాలు కాలింపాంగ్‌ పై దండెత్తి దానిని జయించారు. 1864 లో ఆంగ్లో - భూటాన్‌ యుద్ధం తర్వాత, సించుల ఒప్పం దం (1865) ఆమోదించబడింది. ఇందులో భూటాన్‌ ఆధీనంలో ఉన్న తీస్తా నది యొక్క తూర్పు పరగణా బ్రిటిష్‌ ఈస్ట్‌ ఇండియా కంపె నీ వశమయింది. ఆ కాలములో కాలింపాంగ్‌ ఒక కుగ్రామము, అక్కడ రెండు లేదా మూడు కుటుంబాలు మాత్రం నివాసము ఉండేవట. బెంగాల్‌ సివిల్‌ సర్వీస్‌లో పనిచేస్తు న్న ఒక ప్రభుత్వ అధికారి ఆష్లీ ఈడెన్‌ ఆ సంవత్సరం చేసిన తాత్కాలిక ప్రస్తావనలో ఆ పట్టణం గురించి మొదటిసారి పేర్కొన బడిందపి చెబుతారు. 1866 లో కాలింపాంగ్‌ డార్జిలింగ్‌ జిల్లా లో చేర్చబడింది. 1866-67 ప్రాంతంలో ఒక ఆంగ్లో - భుటానీస్‌ కమీషన్‌ ఆ రెండింటి మధ్య ఉమ్మడి సరిహద్దు రేఖలను నిర్ణయించింది. దాని మూలంగా కాలింపాంగ్‌ సబ్‌ డివిజన్‌ డార్జిలింగ్‌ జిల్లాకు ఒక రూపునిచ్చింది.

విద్యాలయాల నిలయం...
స్కాటిష్‌ మిషినరీస్‌ ఆగమనం బ్రిటిష్‌ వారి కొరకు విద్యాలయాలు, సంక్షేమ కేంద్రాల నిర్మాణానికి కారణమైంది. మాక్ఫార్లేన్‌ ఈ ప్రాంతంలో మొదటి విద్యా లయాలను స్థాపించాడు. స్కాటిష్‌ యూనివర్సిటీ మిషన్‌ ఇనిస్టిట్యూషన్‌, కాలిం పాంగ్‌ బాలికల ఉన్నత విద్యాలయం, రివరెండ్‌ గ్రాహం నిరాశ్రయులైన ఆంగ్లో - ఇండియన్‌ విద్యార్ధుల కొరకు ‘గ్రాహంస్‌ హోమ్స్‌’ స్థాపించాడు. 1907 నాటి కి, కాలింపాంగ్‌ లో అనేక విద్యాలయాలు భారతీయ విద్యార్ధులకు విద్య అందిం చటం ప్రారంభించాయి.

బౌద్ధ ‘విహారం’...
1947 లో భారత స్వాతంత్రం అనంతరం, భారత్‌, పాకిస్తాన్‌ ల మధ్య బెంగా ల్‌ విభజించబడిన తర్వాత, కాలింపాంగ్‌ పశ్చిమ బెంగాల్‌ రాష్ట్రంలో భాగం అయింది. 1959 లో టిబెట్‌ ను చైనాలో చేర్చుకోవటంతో, అనేకమంది బౌద్ధ సన్యాసులు టిబెట్‌ ను వదిలి పారిపోయి కాలింపాంగ్‌ లో స్థిరపడ్డారు. ఈ సన్యాసులు వారితోపాటు అరుదైన అనేక బౌద్ధ గ్రంధములను కూడా తీసుకు వచ్చారు. 1962 లో, సైనో - ఇండియన్‌ యుద్ధం తర్వాత జెలేప్ల మార్గమును శాశ్వతంగా మూసివేయటంతో టిబెట్‌ మరియు ఇండియా మధ్య వ్యాపారానికి భంగం కలిగింది, ఇది కాలింపాంగ్‌ యొక్క ఆర్ధిక వ్యవస్థ నెమ్మదించటానికి దారితీసింది. 1976 లో, పర్యటనకు వచ్చిన దలైలామా జంగ్‌ దొక్‌ పల్రి ఫోడాంగ్‌ బౌద్ధ విహారాన్ని స్థాపించారు. ఇందులో అనేక బౌద్ధ గ్రంథాలు ఉన్నా యని చెబుతారు అక్కడి ప్రజలు.

కొండకోనల్లో...
ఈ నగర కేంద్రం 1,247 మీ ఎత్తు వద్ద డియోలో హిల్‌, డర్పిన్‌ హిల్‌ అనే రెండు కొండలను కలిపే శిఖరము పైన ఉంది. కాలింపాంగ్‌ లో అతి ఎత్తైన స్థానం అయిన డియోలో 1,704 మీ ఎత్తులో ఉంది. దర్పిన్‌ హిల్‌ 1,372 మీ ఎత్తు వద్ద ఉంది. దిగువన ఉన్న లోయలో ప్రవహిస్తున్న తీస్తా నది కాలిం పాంగ్‌ ను సిక్కిం రాష్ట్రం నుండి విడదీస్తుంది. కాలింపాంగ్‌ ప్రాంతంలో మట్టి విలక్షణంగా ఎర్ర రంగులో ఉంటుంది. ఫైలైట్‌, స్కిస్ట్స్‌ అధికంగా ఉండటం వల న అప్పుడప్పుడు నల్ల మట్టి కూడా అగుపిస్తుంది.

అనేక హిమాయాల పాద పర్వతముల వలెనే, శివాలిక్‌ కొండలు, నిటారుగా ఉండే ఏటవాలులను కలిగి ఉంటాయి. దీని మూలంగా వర్ష ఋతువులో తరుచుగా భూతాపములు సంభ విస్తాయి. ఆ కొండలు ఉన్నత శిఖరాలతో నిర్మితమై... దూరంలో హిమాలయ శ్రేణుల మంచు పరదాలతో చూడముచ్చటగా ఉంటుంది కాలింగ్‌పాంగ్‌ పట్ట ణం. 8,598 మీ ఎత్తులో ఉండి, ప్రపంచంలో ఎత్తైన శిఖరమైన కాంచనగంగ పర్వతం కాలింపాంగ్‌ నుండి స్పష్టంగా అగుపిస్తుంది.

ఇలా చేరుకోవచ్చు...
సెవోక్‌ ను గాంగ్టాక్‌ తో అనుసంధానించే జాతీయ రహదారి 31 పక్కన కాలిం పాంగ్‌ ఉంది. సెవోక్‌ ను సిలిగురితో కలిపే ఎన్‌హెచ్‌-31, టిఎన్‌హెచ్‌ 31 ఎ... ఈ రెండు జాతీయ రహదారులు కలిసి, సెవోక్‌ మీదుగా కాలింపాంగ్‌ ను మైదానములతో కలుపుతాయి. ఈ రహదారుల మీదుగా బస్సు సర్వీసుల లో కాలింపాంగ్‌ నుండి సిలిగురి, సమీప పట్టణాలైన కుర్సియాంగ్‌, డార్జి లింగ్‌, గాంగ్టాక్‌లకు చేరుకోవచ్చు. ఫోర్‌ వీలర్స్‌ ఈ ప్రాంతంలో ఎక్కువ ఏటవాలుగా ఉండే ప్రదేశములలో సులువుగా ప్రయాణించగలగటం తో, వీటిలో ప్రయాణం అనువుగా ఉంటుంది.

అయినప్పటికీ, కొండచరి యలు విరిగి పడటం మూలంగా వర్షాకాలంలో రోడ్డు రవాణాకి అప్పుడ ప్పుడు భంగం కలుగుతుంది. ఇక్కడి సాధారణంగా నడుస్తూ సంచరిస్తా రు. తక్కువ దూరం ప్రయాణించటానికి నగర వాసులు సైకిల్‌, ద్విచక్ర వాహనములు, అద్దె వాహనాలను కూడా ఉపయోగిస్తారు. కాలింపాం గ్‌ నుండి 80 కిలోమీటర్ల దూరంలో... ఉన్న ‘బాగ్డోగ్రా’ లో ఉన్న విమానాశ్రయం ఇక్కడికి చాలా సమీపంలో ఉన్న విమానాశ్ర యం. ఇండియన్‌ ఎయిర్‌లైన్స్‌, జెట్‌ ఎయిర్‌వేస్‌, డ్రక్‌ ఎయిర్‌ (భూటాన్‌) తదితర సంస్థలు ఢిల్లీ, కలకత్తా, పా రో (భూటాన్‌), గౌహతి, బ్యాంకాక్‌ల నుండి సర్వీసు లను నడుపుతున్నాయి. సిలిగురి పొలిమేరల లో ఉన్న న్యూజల్పై గురి కాలింపాంగ్‌ పట్టణానికి అతి దగ్గరి రైల్వే స్టేషన్‌.